E BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ARACI OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN UNSURLARI
- İlk olarak sanık bilişim sisteminin birden fazla bileşenini kullanmalı. Yani internetin çalışma sistemine baktığımızda bilgisayarlarda olduğu gibi bilişim sistemiyle çalışan bir hizmet sektörü olduğu görülür. Aynen bilişim teknolojisine sahip bir makine gibi... İnternet aynı zamanda bilişim sisteminin temel bileşenlerinden sadece birisi olduğundan bilgilerin bir yerden bir yere naklini sağlamaktadır. Bu nedenle tek başına internetin kullanılması ile örneğin, internetten haber okunması, bir yazı yazılması ile bilişim sistemi araç olarak kullanılmış olmaz. Yine bilgisayar ve ağlar vasıtasıyla bir yazıcıdan çıktı alınması veya faks gönderilmesinden ibaret eylemler bilişim sisteminin araç olarak kullanılması değildir. Ancak bilişim sisteminin sağladığı kolaylıktan yararlanılmış olur. Bu nedenle TCK'nın 158/1-f maddesi uygulanmaz.
- İkinci olarak mağdur bilişim sistemi
güvenerek tasarrufta bulunmalıdır. TCK'nın158/1.f
maddesinin düzenlemesinin amacı bilişim sistemine olan güvenin ihlal edilmiş
olmasıdır. Kişilerin bilişim sistemine olan güvenleri, onların bu sistemi
kötüye kullananlar tarafından aldatılmalarını da kolaylaştırdığından yasa
koyucu bu şekilde işlenen suçlara daha fazla ceza öngörmüştür. Bu nedenle
zikredilen suçun işlenmesi, mağdurun dolandırılmasının bilişim sistemine olan
güveninden kaynaklanmış olup olmadığı ile doğru orantılıdır. Yani mağdur
bilişim sistemine olan güveninden dolayı, bu güveni kullanılarak aldatılmış
olursa eylem TCK'nın
158/1-f maddesine uygun olur. Örneğin; internette alışveriş sitelerinden
doğrudan yapılan alışverişler bilişim sistemine olan güvenden kaynaklanır.
İnternet sitesine ilan verme
şeklindeki eylemlerde ise; internet sitelerine ilan verdikten sonra faillerin
sistemle ilişkileri kesilir. Bırakmış oldukları ilan, sadece mağdurlar
tarafından faillerin telefonuna ulaşmasını sağlar. Bu aşamadan sonra
mağdurlarla görüşen failler onları ikna ederek dolandırmış olurlar. Önceki
paragrafta anlatılan örneklerden farklı olarak mağdurlar, bilişim sistemine
güvendikleri için değil, bizzat görüştükleri faillere inandıkları için
dolandırılmış olurlar. Bu bağlamda TCK
158/1.f'ye gidilemeyecektir.
- Son olarak ise sanık mağdurla karşı
karşıya gelmemelidir. Bilişim sisteminin
araç olarak kullanılması suretiyle işlenen dolandırıcılık suçlarının en
belirgin özelliği, online alışveriş sitelerinden yapılan alışverişlerde olduğu
gibi failin mağdur ile hiçbir şekilde doğrudan muhatap olmaması, sistemi
kendisine perde etmiş olmasıdır. Ancak bu durumda TCK
158/1.f'ye gidilebilecektir.